Hoe zorgt een bioboer voor het welzijn van zijn dieren?

Soorteigen gedrag

Elk dier heeft zijn natuurlijk gedrag. Een biologische veehouder zal proberen dat natuurlijk gedrag zoveel mogelijk te respecteren. Dat draagt immers bij tot een beter dierenwelzijn. Herkauwers mogen buiten grazen en herkauwen, varkens krijgen binnen én buiten ruimte om rond te lopen en ook kippen mogen buiten pikken en zandbaden nemen.

Dat vergt uiteraard extra investeringen, maar het levert ook winst op: doordat de veehouder oog heeft voor het soorteigen gedrag, vermijdt hij ongewenst gedrag zoals verenpikken bij kippen en staartbijten bij varkens. Op die manier kan hij medische ingrepen beperken.

Weinig medische ingrepen

Een biologische veehouder wil zo weinig mogelijk medische ingrepen toepassen op zijn dieren. Voor biologische vleeskoeien kiest hij bijvoorbeeld rassen die zonder keizersnee kunnen bevallen. Ook andere medische ingrepen worden zo veel mogelijk vermeden: koeien worden minder onthoornd, de snavel van kippen wordt niet gekapt en varkens mogen hun krulstaart behouden.

Veel ruimte, binnen en buiten

Elk biologisch dier krijgt genoeg ruimte, zowel binnen als buiten. Hoeveel dat precies is, staat per soort opgelijst in de wetgeving.

Een stal moet bovendien beschikken over voldoende verluchting, natuurlijk daglicht en aangepast strooisel. De gezonde buitenlucht en de voldoende stalruimte helpen om de weerstand van de dieren te versterken.

Tijdens de koude maanden (volgens de wet tussen 15 oktober en 15 mei) mag een bioboer zijn dieren binnenhouden.

Biologisch voer

Biologische dieren krijgen biologisch voer. Dat is dus geteeld zonder chemische gewasbescherming (insecticiden, fungiciden, herbiciden), kunstmest en samengesteld volgens strikte normen. Biologisch voer is ook vrij van ggo’s.

Koeien en geiten staan voornamelijk in de wei te grazen. Naast het gras vind je in zo'n weiland vaak ook klaver en kruiden. Dat wordt aangevuld met ruwvoer. Kippen eten zaden en granen en varkens biologisch ruwvoer of verse gewassen van biologische teelt. Er worden dus geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmeststoffen gebruikt bij het telen van het voer. Evenmin zijn ggo’s in dierenvoer toegelaten. En de lijst van toegelaten additieven is beperkt en duidelijk opgelijst.

Om de voedselkilometers te beperken, moet 60 procent van het voer voor herkauwers regionaal geteeld zijn. Voor pluimvee en varkens gaat het om 20 procent. Een biologische veehouder zal het voer dus (groten)deels zelf telen, aangevuld met voer dat hij aankoopt bij een biologisch landbouwbedrijf uit de buurt.

© Lisa Develtere bij Philip Vermeulen

Tijd om te groeien

Tot slot krijgen dieren de kans om op een natuurlijk ritme te groeien. Zo mag een traag groeiende, biologische vleeskip pas geslacht worden na 71 dagen. Ze leeft bijna dubbel zo lang als haar gangbare zuster die op 40 dagen haar einde kent.

Op sommige bioboerderijen mogen koeien ook langer zogen bij hun moeder: soms tot 12 maanden. Ze worden vaak ook op latere leeftijd geslacht. Dwangvoederen is uit den boze, net als hormonen of antibiotica om de groei te versnellen.

Geneesmiddelen als het echt moet

Via het voer kan een veehouder de gezondheid van zijn dieren op een natuurlijke manier ondersteunen. En sommige boeren zijn daar heel vernuftig in. Zo kan een geitenboer tussen het gras kruiden zaaien die de dieren een betere weerstand geven tegen bijvoorbeeld wormen.Ondanks al die preventieve maatregelen worden ook biologische dieren soms ziek. De veehouder kan op verschillende manieren zijn dier behandelen: met homeopathie of klassieke geneesmiddelen. Klassieke geneesmiddelen zijn vaak een laatste redmiddel. Na het toedienen van geneesmiddelen moet de veehouder dubbel zo lang wachten als zijn gangbare collega voor hij zijn product als biologisch mag verkopen. Antibiotica mogen nooit preventief gebruikt worden.