Portret: 'We doen het allemaal op ons eigen bedrijf'

Bioboer Renaat aan het woord

"Mijn vader was ook boer, hij hield melkvee en varkens. Hij engageerde zich in landbouworganisaties en melkerijcoöperaties, dus ik merkte als kind al hoe de landbouw steeds meer gevangen zat tussen industrie en kosten drukken. Als boer is het heel moeilijk om onafhankelijk te werken."

Smaakvol, verteerbaar en voedzaam

"Ik wilde zelf heel graag boer worden, maar alleen als ik autonoom kon blijven: het voer zelf telen, de melk zelf tot kaas verwerken en zelf de kaas verkopen. We doen dat dus ook allemaal zelf, op ons eigen familiale landbouwbedrijf. We stonden indertijd op de markt en lieten de mensen voortdurend proeven. Geitenzuivel was destijds onbekend en dus ook onbemind. De laatste jaren is de vraag naar biologische, rauwe geitenmelk en geitenkaas sterk gegroeid. Consumenten waarderen de verteerbaarheid, de smaak en de voedzaamheid."

© Frank Toussaint

Gezonder dan wij

"De kwaliteit van de melk en de kaas begint bij het voer. Ik koop geen samengesteld krachtvoer, maar stel het zelf samen uit een vijftiental grondstoffen. Het grootste deel ervan telen we op onze dertig hectare akkers: grasklaver, granen en eiwithoudende gewassen, zoals veldbonen en erwten. Wanneer we aan mensen tonen wat er in het voer zit, lachen er sommigen: "Die dieren eten gezonder dan wij!"

Antibioticavrij

"Een gezond dier is ook essentieel. Ofwel houd je alles zo steriel mogelijk, ofwel kies je voor ziektepreventie. Het steriele werkt zolang het goed gaat, maar geraakt er toch een ziekte binnen in de stal, dan blijkt dat je dieren geen weerstand hebben opgebouwd. Wij kiezen voor de preventieve manier, waarbij we de dieren een natuurlijke weerstand laten opbouwen. De geiten grazen in de wei kruiden die van nature ontwormend werken. Bij bio mag je enkel minimaal antibiotica geven. De melk of het vlees van een behandeld dier mag lange tijd niet verkocht worden, wel dubbel zo lang als bij gangbaar. Sinds twee jaar zijn mijn volwassen geiten volledig antibioticavrij en over een jaar lukt het wellicht ook bij de lammeren in mijn fokprogramma. Ik ben daar heel trots op."

‘Ofwel houd je alles zo steriel mogelijk, ofwel kies je voor ziektepreventie. De dieren hebben een natuurlijke weerstand'

© Frank Toussaint

Efficiënt

"Veel landbouwkennis is zo’n zestig jaar geleden verloren gegaan, maar ik breng het terug in de praktijk, want het is zo efficiënt. Zo wordt lijnzaad nog maar weinig gebruikt, terwijl dat net ontstekingsremmend werkt! Of geplet graan blijkt beter verteerbaar voor herkauwers dan gemalen graan, zoals standaard in veevoeders zit. Als boer heb ik veel kennis nodig, dus we komen drie keer per jaar samen in een netwerk van biologische geitenhouders. We kunnen zoveel van elkaar leren."

‘We bouwden zelfs een informatief bezoekerscentrum op onze erf: ik vind het belangrijk dat mensen weten wat ze kopen’

Assortiment kazen

"Het grootste deel van de melk die we verwerken gaat naar harde kaas, verse kaas, yoghurt en feta. Recent zijn daar de 'Mabelle' bijgekomen, een paterskaas met witschimmel en de ‘Oudlander’, genoemd naar de Oudlandpolder hier. Dat is een grote oude geitenkaas, type Parmezaan."

Natuur en boerderij

"We hebben altijd veel belang gehecht aan natuurontwikkeling. Bomen, hagen, houtwallen, een hoogstamboomgaard: op die manier creëer je een omgeving waarin het leuk is om te werken. We besteden ook veel aandacht aan educatie. Bezoekers mogen tijdens de openingsuren van ons gerust in de stal gaan kijken. Ik vind het belangrijk dat mensen weten wat ze kopen. Daarom hebben we drie jaar geleden ook een educatief centrum gebouwd op ons erf, waar onze klanten kunnen lezen hoe we werken, over rauwe melk, wat biologische landbouw inhoudt."

Pijnlijke geschiedenis

"We hebben lang gedacht dat we geen opvolging van onze kinderen zouden hebben. Dat heeft te maken met de mond- en klauwzeeraffaire in 2001, toen onze hele veestapel preventief werd geruimd. Achteraf bleek dat de geiten kerngezond waren. Onze kinderen hebben daar heel erg van afgezien en wilden nooit nog boeren. Het doet nog altijd veel pijn, ik begrijp het nog steeds niet. In één klap waren al die jaren werk en zorgvuldig fokken weg. Het heeft daarna nog tien jaar geduurd voor we op hetzelfde niveau zaten als voor 2001."

‘We wilden in het begin alles zelf doen, maar dan werkten we alleen maar en werd het een sleur’

Naast het boer zijn

"Een belangrijke les die we leerden is dat we nog een leven nodig hadden naast de boerderij. Samen eten en actief zijn in het verenigingsleven, bijvoorbeeld. Als je alles zelf wil doen, ben je alleen nog maar aan het werken en wordt het een sleur. We vonden enthousiaste mensen om in dienst te nemen en onze kinderen werken gelukkig ook op het bedrijf. Onze dochter wil samen met één van onze collega’s in dienst de boerderij verderzetten, daar ben ik blij om."

Dit interview dateert van de Bioweek 2015. In juni 2016 staan biologische zuivel en eieren in de kijker, een mooie gelegenheid voor een herpublicatie van dit interview.

Vind 't Reigershof als biopunt in je buurt.