Oxfam investeert in bio met eerlijk Belgisch appelsap

Noord of Zuid: handel moet eerlijker

Terwijl handel steeds globaler wordt, krijgen de sterkste spelers steeds meer macht. Vaak ten koste van de kleinschalige boeren en de natuur. Als eerste schakel in de handelsketen van voeding, krijgen boeren overal in de wereld een bedroevend klein deel van de opbrengsten. Soms dekt dit niet eens hun kosten. 

Dat geldt zeker ook voor fruittelers, vertelt Jan Hellemans, biologisch sappenmaker bij De Drie Wilgen. “De meesten moeten het stellen met de prijs die de veilingklok aangeeft. Daar maken wij een belangrijk verschil. Ons fruit komt van telers die in coöperatief verband appels op de markt brengen. We spreken met hen vooraf af hoeveel appels we zullen kopen en welke prijs we zullen betalen. De hoeveelheid appels op de markt en de kwaliteit ervan spelen ook een rol, maar we zorgen voor een correcte minimumprijs.” 

Toen Oxfam dus een eerlijk appelsap van Belgische bodem op de markt wilde brengen, bleek De Drie Wilgen al snel de geknipte partner. 

"We spreken met hen vooraf af hoeveel appels we zullen kopen en welke prijs we zullen betalen."

Steun aan bioteelt

Om het milieu te sparen is biologische teelt een goede keuze. Daarom wil Oxfam Fair Trade niks liever dan biologisch appelsap in de wereldwinkels brengen. Maar dat blijkt niet zo makkelijk: op Belgische bodem groeien momenteel niet genoeg gecertificeerde appelbomen om aan de vraag naar bio-appels te voldoen. Daarom verwerkt Oxfam voorlopig appelen van boomgaarden in omschakeling naar bio. Dat betekent dat de teler al volledig volgens de biologische principes werkt, maar nog geen label draagt, omdat de bodem nog herstellende is. Lees hoe een boer kan omschakelen naar bio.

Bij De Drie Wilgen bevestigt Jan Hellemans dat bio-appels gegeerd zijn: “Veel telers van conventioneel fruit leven in onzekerheid. Zullen ze hun volledige oogst kunnen verkopen? Voor welke prijs? Wie bio teelt, kan wel op beide oren slapen. Voor een kilo biologische persappels krijg je tot 3 keer meer dan voor niet-bio exemplaren.”

Jan selecteerde drie Belgische telers in omschakeling naar bio, die helemaal mee zijn met het Oxfam-verhaal. Een van die telers is Frederik Defrère uit Kortenaken: “Sinds dit jaar ben ik mede-eigenaar van het fruitbedrijf van mijn ouders. Doordat ik voordien jarenlang meedraaide op de dienst teeltbegeleiding van de Belgische Fruitveiling geloof ik sterk in bio. Bovendien kunnen we met biofruit op onze relatief kleine oppervlakte ook rendabel zijn, zonder sterk te moeten uitbreiden."

De omschakeling naar bio vraagt een stevige inspanning van Frederik en zijn familie. “We hebben geïnvesteerd en volgen al alle regels voor biofruit, terwijl we pas over drie jaar het biolabel en de daarbij horende prijs zullen krijgen. Die tijd moeten we zien te overbruggen. Daarom is het voor ons echt een meevaller dat onze natuurlijk geteelde appelen in het Oxfam-sap terechtkomen. Onze investering in bio loont sneller dankzij deze samenwerking. We wisten vóór de oogst al zeker dat we alles zouden kunnen verkopen. Voor een prijs die al hoger ligt dan die voor niet-biologische persappels.” 

Frederik, bioteler in omschakeling: "Ik geloof sterk in bio. Met biofruit kunnen we op onze relatief kleine oppervlakte ook rendabel zijn, zonder sterk te moeten uitbreiden."

© Oxfam Fair Trade

Van boom tot glas

Door te kiezen voor vers geperst sap van eigen bodem uit duurzame teelt verkleint Oxfam Fairtrade de ecologische voetafdruk. De andere fruitsappen uit hun assortiment zijn gemaakt van sapconcentraat. Waarom? Concentraat is sap dat bijna geen water meer bevat. Het neemt veel minder plaats in dan vers sap en heeft dus een kleinere impact op het milieu

• De appels groeien in boomgaarden in het Hageland, op de grens tussen Vlaams-Brabant en Limburg.
• Tijdens de pluk, of meteen erna, gebeurt een selectie: een deel van de appelen gaat naar de versmarkt, de rest wordt verwerkt tot sap of compote. 
• Met de vrachtwagen brengt De Drie Wilgen de appels per 25 ton naar de verwerkingsfabriek, net over de grens met Duitsland. Die perst de appels, centrifugeert het sap en pasteuriseert het. Het sap wordt er opgeslagen in ideale omstandigheden: in inox tanks, gekoeld op 4 °C.
• Telkens de voorraad in de wereldwinkels slinkt, laat Oxfam een deel van het sap bottelen bij zijn vaste fruitsappartner Konings, in Borgloon. Via het centrale magazijn van Oxfam Fair Trade in Gent, komt het appelsap daarna in jouw Oxfam-Wereldwinkel en in jouw glas terecht.

Het eerlijke Belgisch appelsap uit bioappels in omschakeling wordt vanaf december in alle Wereldwinkels verwacht. 

Bron: Oxfam Fair Trade